درمان گرفتگی کمر
به گزارش وبلاگ جعبه گیگابایتی، علت گرفتگی کمر چیست؟ گرفتگی کمر می تواند بصورت ناگهانی اتفاق بیفتد که موجب درد شدید و حتی ناتوان کننده ناتوان کننده می شود. اغلب اوقات ناشی از یک آسیب جسمی است که اخیرا رخ داده، این اسپاسم ها به هنگامی که شخص باردار باشد، بدنش آب از دست بدهد و یا شیوه زندگی کم تحرک داشته باشد که منجر به ضعف عضلات می شود، به احتمال بیشتری رخ می دهند.
وبلاگ جعبه گیگابایتی| گرفتگی کمر یا اسپاسم عضلانی پایین کمر می تواند آزار دهنده و دردناک باشد، اما قابل درمان است. بعضی از دارو ها و تغییرات در سبک زندگی می توانند به کاهش درد و تکرار گرفتگی کمر کمک کنند.
گرفتگی کمر می تواند بصورت ناگهانی اتفاق بیفتد که موجب درد شدید و حتی ناتوان کننده ناتوان کننده می شود. اغلب اوقات ناشی از یک آسیب جسمی است که اخیرا رخ داده، این اسپاسم ها به هنگامی که شخص باردار باشد، بدنش آب از دست بدهد و یا شیوه زندگی کم تحرک داشته باشد که منجر به ضعف عضلات می شود، به احتمال بیشتری رخ می دهند.
در این مطلب ما به درمان های کوتاه مدت و بلند مدت مختلفی برای گرفتگی کمر از جمله نرمش های کششی کمر و چگونگی پیشگیری از اسپاسم ناشی از آن خواهیم پرداخت.
گرفتگی کمر به هنگامی بوجود می آید که عضلات دچار سفتی و انقباض شوند. این حس درد گاهی ملایم و گاهی هم آزار دهنده و دردناک است. افراد معمولا اسپاسم عضلانی را در یک عضله خاص کمر حس می کنند. البته درد ممکن است برای نواحی دیگر هم منتشر شود و سبب تنش در عضلات نزدیک به آن شود. بعضی از افرادی که دچار کمر درد می شوند درد ران یا ساق پا را هم حس می کنند.
علت اصلی بروز گرفتگی کمر منقبض شدن عضلات این قسمت از بدن است و درد ناشی از آن، بسته به شدت گرفتگی متفاوت خواهد بود. برای بیشتر افراد معمولا درد ناشی از این گرفتگی محدود به عضلات کمر می شود.
با وجود این، احتمال سرایت کردن درد به قسمت های نزدیک به کمر و بروز گرفتگی در آن ها هم وجود دارد. به عنوان مثال بعضا کسانی که از این اختلال رنج می برند، دچار گرفتگی پا یا مفصل ران هم می شوند.
از جمله علائم گرفتگی کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس درد و گرفتگی در عضلات کمر؛
- سخت شدن حرکت کردن پس از خم شدن یا بلند کردن شیئی سنگین؛
- درد ناگهانی و شدید کمر؛
- درد مزمن کمر؛
- احساس ضعف در عضلات کمر، یا عضلات اندام های نزدیک به کمر مثل ران؛
- احساس درد و گرفتگی گاه به گاه در کمر؛
نشستن زیاد یا ایستادن (بدون تحرک) برای مدت طولانی می تواند باعث شدیدتر شدن درد ناشی از این گرفتگی شود.
محققان برای شناخت بهتر گرفتگی کمر آن را به انواع مختلف دسته بندی کرده اند؛ اختلال بیشتر افراد به یکی از دو دستهٔ زیر تعلق می گیرد و شایع تر هستند:
این نوع از گرفتگی به صورت ناگهانی و معمولا به هنگام بلند کردن شیئی بخصوص یا تغییر حالت بدن بروز پیدا می کند. گرفتگی حاد می تواند درد شدید و سختی در حرکت کردن را به همراه داشته باشد.
گرفتگی مزمن در مقایسه با نوع قبل بازهٔ زمانی طولانی تری را در بر می گیرد و با تناوب بیشتری بروز پیدا می کند. آسیب دیدگی در ناحیهٔ کمر می تواند برای بعضی از افراد آغازگر گرفتگی کمر مزمن و علت آن باشد.
درد ناشی از گرفتگی حاد و ناگهانی کمر بعضا می تواند تحمل ناپذیر شود. شاید درد ناشی از گرفتگی مزمن به اندازهٔ نوع دیگر نباشد، اما به حدی هست که آرامش خاطر را ازتان بگیرد یا شما را از انجام فعالیت های روزانه باز دارد. در ادامه راهکارهایی را معرفی خواهیم کرد که با استفاده از آن ها ممکن است قادر به تسکین درد ناگهانی ناشی از این اختلال باشید:
ماساژ
فشار دادن محکم عضله ای که تحت تأثیر قرار گرفته است، احتمال دارد به کاهش گرفتگی و درد کمک کند. برای اینکار باید 30-60 ثانیه بر روی عضله ای که دچار گرفتگی شده است فشار وارد کنید و بعد از آن، ناحیهٔ اطرافش را به صورت دایره وار ماساژ بدهید.
فشاری که وارد می کنید باید محکم باشد، اما نه در حدی که دردناک بشود. اگر در ناحیه ای که در حال ماساژ دادن هستید، نبض یا تپشی زیر دست تان احساس کردید، دیگر فشار وارد نکنید.
کمپرس سرد و گرم
استفاده از کمپرس سرد و گرم هم می تواند برای کاهش درد ناشی از گرفتگی کمر مؤثر باشد و التهاب و گرفتگی عضلات این ناحیه را بهبود بدهد. توصیه می شود از کیسه های گرم و سرد به طور متناوب استفاده کنید.
روی قسمتی که درد می کند، کیسهٔ گرم قرار بدهید و اجازه بدهید بیست دقیقه همان جا بماند. سپس کیسه را بردارید و بیست دقیقه به آن ناحیهٔ کمر استراحت بدهید. پس از آن هم برای بیست دقیقهٔ دیگر از کیسهٔ سرد استفاده کنید. می توانید از بطری حاوی آب داغ و کیسهٔ حاوی یخ برای این منظور استفاده کنید.
کیسه هایی که استفاده می کنید نباید بیش از حد سرد یا گرم باشند. بهتر است تکه ای پارچه یا حوله دور آن ها بپیچید و سپس روی کمر قرار دهید.
داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی ای مثل ایبوپروفن، با وجود اینکه به طور آنی درد را کاهش نمی دهند، پس از گذشت 30-60 دقیقه پس از مصرف، می توانند به کاهش درد ناشی از گرفتگی کمر کمک کنند.
در مواردی که گرفتگی عضلات ناحیهٔ کمر بسیار شدید و جدی است، با تجویز پزشک متخصص می توان اقدام به مصرف داروهای شل کنندهٔ عضلات کرد. البته بازهٔ زمانی مصرف این داروها نباید از 72 ساعت بیشتر شود و از این حیث، محدودیت دارند.
کم آبی بدن می تواند سبب بروز گرفتگی در ناحیهٔ کمر یا تشدید آن شود (اگر از قبل بروز پیدا کرده باشد). اگر از این اختلال رنج می برید، مصرف آب تان را بیشتر کنید. استفاده از نوشیدنی های الکترولیت دار هم می تواند مفید باشد (الکترولیت ها در واقع مواد معدنی ای مثل کلسیم، پتاسیم، سدیم و… هستند که در آب یا مایع دیگر حل شده اند).
بسکمک از ورزشکاران و افراد عادی، بعد از انجام فعالیت های جسمانی از فوم رولرها برای کاهش فشار موجود بر عضلات و گرفتگی آن ها استفاده می کنند. فوم رولر برای کاهش گرفتگی کمر هم می تواند مفید باشد. البته حتما پیش از استفاده با پزشک متخصص مشورت کنید؛ استفادهٔ نادرست از این وسیله می تواند باعث آسیب دیدگی کمر شود.
انجام حرکات کششی روش دیگری برای تخفیف درد ناشی از این گرفتگی است. معمولا کسی که دچار گرفتگی کمر می شود، میلی به حرکت کردن ندارد، اما همین بلند شدن ساده و کمی قدم زدن هم می تواند مفید باشد.
در ادامه چند حرکت کششی مفید برای بهبود گرفتگی کمر را معرفی خواهیم کرد:
برای انجام این حرکت کششی یوگا، باید زانو هایتان را با فاصله از هم روی زمین بگذارید. کمرتان را صاف کنید و بعد به سمت جلو خم شوید. تا جایی که قفسهٔ سینه روی ران های دو پا قرار بگیرد. دست ها را صاف کنید و روی زمین بگذارید (آرنج و کف دست باید در تماس با زمین قرار بگیرند)؛
روی کمرتان دراز بکشید و پا را از قسمت زانو خم کنید (قسمت جلویی پا باید راحت روی زمین باشد). دستان تان را راحت کنارتان روی زمین بگذارید. پس از آن سعی کنید باسن تان را چند سانتیمتر بلند کنید. هر چقدر می توانید این حالت را حفظ کنید و بعد از کمی استراحت، دوباره همین کار را 5-10 بار دیگر تکرار کنید؛
چهار دست وپا روی زمین قرار بگیرید. دست ها باید کاملا صاف و در موازات با شانه ها باشند. با کشیدن نفسی عمیق، سرتان را به سمت عقب بیاورید و کمرتان را به سمت داخل قوس بدهید. سپس عمل بازدم را انجام بدهید و در این حین، با بردن چانه به سمت قفسهٔ سینه، کمر را به سمت بیرون قوس بدهید.
البته لزوما نباید از این حرکت ها استفاده کنید. حرکات کششی دیگر می تواند برای بعضی از افراد مفیدتر باشد. بعضی دیگر هم ترجیح می دهند، ناحیه ای از کمر را که درد می کند، روی فوم رولر حرکت بدهند.
طبق توصیهٔ آکادمی پزشکان خانوادهٔ آمریکا، کسانی که از گرفتگی کمر رنج می برند، بهتر است برای تسکین درد تا حد امکان از مصرف دارو هایی که به نسخهٔ پزشک احتیاج دارند، خودداری کنند؛ بخصوص دارو هایی که جزء مخدر ها حساب می شوند. در واقع بهتر است ابتدا تمامی راهکار های درمانی دیگر امتحان شود و اگر نتیجهٔ مطلوب حاصل نشد، آخرین گزینه مصرف این دارو ها باشد.
البته در بعضی موارد پزشک متخصص مجبور به تجویز دارو های شل کنندهٔ عضلات برای کسانی می شود که از گرفتگی مزمن کمر رنج می برند.
آکادمی پزشکان خانوادهٔ آمریکا راهکار های درمانی بلندمدت زیر را برای درمان گرفتگی کمر پیشنهاد کرده است:
- دستکاری و ماساژ حرفه ای ستون فقرات (کایروپراکتیک که در فارسی به مهره ورزی ترجمه شده است، یکی از روش های این کار است.)؛
- ماساژ؛
- فعالیت های مرتبط با توان بخشی یا بازتوانی (مثل ورزش کردن یا فیزیوتراپی)؛
- یوگا؛
- کاهش استرس مبتنی بر فکر آگاهی؛
- طب سوزنی؛
- تای چی؛
- بیوفیدبک (استفاده از ابزارهای الکتریکی برای بررسی کارکرد دستگاه عصبی، عضلات و دیگر قسمت های بدن و استفاده از این اطلاعات برای درمان بیمار)؛
- لیزردرمانی.
گاهی برای رسیدن به بهترین نتیجه بهتر است دو یا چند راهکار درمانی را هم زمان با هم استفاده کرد. گاهی هم ممکن است پزشک متخصص علت اصلی گرفتگی کمر را اختلال یا بیماری دیگری تشخیص بدهد که در این صورت با درمان اختلال یادشده، ممکن است شرایط کمر بهبود پیدا کند.
تغییر در عادات رفتاری، به عنوان مثال ورزش کردن به طور منظم و خودداری از نشستن برای ساعت های طولانی، می تواند به اثربخشی بیشتر راهکار های درمانی کمک کند.
وقتی برای اولین بار گرفتگی کمر بروز پیدا می کند، احتمال تکرار مجدد آن در آینده وجود خواهد داشت، بنابراین بهتر است با در نظر گرفتن تدابیر مناسب از مکرر شدن آن پیشگیری کرد. برای پیشگیری از گرفتگی کمر توصیه های زیر را مد نظر داشته باشید:
- در طول روز از قوز کردن و دیگر حالت های نامناسب بدنی دوری کنید؛
- اگر مجبور هستید در روز زمان زیادی را به نشستن اختصاص بدهید، به حالت بدن تان دقت کنید که نامناسب نباشد؛
- تشکی که برای خواب استفاده می کنید، خیلی سفت یا خیلی نرم نباشد (چیزی میان این دو باشد)؛
- اگر قصد بلند کردن شیئی سنگین را دارید، به کمر فشار وارد نکنید و به جای آن، فشار را متوجه پاها کنید.
مراجعه به پزشک متخصص و جویا شدن نظر او، می تواند به شما در پی بردن به علت اصلی گرفتگی کمر کمک کند. اگر گرفتگی به مدت چند روز تداوم پیدا کرد یا درد ناشی از آن بیشتر شد، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
فرایند کار پزشک متخصص معمولا به این صورت است که ابتدا معاینه ای کلی روی بیمار انجام می دهد و از او، سؤال هایی دربارهٔ سابقهٔ بیماری های احتمالی دیگر و درد هایی که در نواحی دیگر بدن در گذشته تجربه کرده است، می پرسد. بعد از آن با استفاده از ام آر آی یا استفاده از پرتو های ایکس، اقدام به اسکن و تصویر داری از بدن بیمار می کند تا بتواند شرایط عضلات و ستون فقرات را مشاهده کند.
نکتهٔ دیگری که وجود دارد این است که گاهی افراد فکر می کنند هر دردی در ناحیهٔ کمر، به گرفتگی کمر ارتباط دارد؛ در حالی که این طور نیست. درد ناشی از این گرفتگی معمولا بیشتر از چند روز تداوم پیدا می کند. یا آنکه پس از مدتی که تخفیف پیدا کرد، دوباره بروز پیدا می کند. با شناخت بهتر علائم گرفتگی کمر می توان آن را از سایر اختلالات مزمنی که ممکن است باعث ایجاد دردکمر شوند، متمایز کرد. در ادامه به تعدادی از این اختلالات اشاره خواهیم کرد:
- اختلالات مرتبط با دیسک های کمر که باعث آسیب دیدن مهره های ستون فقرات می شوند؛
- آرتروز و روماتیسم مفصلی (یکی از انواع آرتروز است و با نام آرتریت روماتوئید هم شناخته می شود)؛
- باریک شدن ستون فقرات؛
- فیبرومیالژیا (نوعی اختلال در سیستم عصبی مرکزی است و علائمی چون درد، خستگی، بی خوابی، افسردگی و… در پی دارد)؛
- اسکولیوز (انحراف و تغییر شکل ستون فقرات)؛
- اسپوندیلولیستیس (سُر خوردن مهره به سمت جلو و روی مهرهٔ زیرین)؛
- شکستگی استخوان.