جبران جاماندگی قیمت بلیت در قطارهای لوکس - وبلاگ جعبه گیگابایتی

به گزارش وبلاگ جعبه گیگابایتی، بر اساس توافقات شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی، تغییر قیمت، بلیط قطارهای مسافری پنج ستاره به سال 1403 موکول شد.

به گزارش وبلاگ جعبه گیگابایتی، دستور کار صدو نوزدهمین نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی به موضوعی اختصاص داشت که به حوزه گردشگری مربوط می شد؛ قیمت گذاری قطارهای مسافری پنج ستاره! بر اساس توافقات این شورا افزایش قیمت بلیت این قطارها به سال 1403 موکول شد، در عین حال نرخی که در این جلسه پیشنهاد شده تغییر قیمت را در سال آینده نشان می دهد. این موضوع چه تاثیری بر گردشگری خواهد داشت؟ و آیا به کاهش سفر با این قطارها منجر نمی گردد؟

پنج ستاره ها آزاد می شوند؟

با راه اندازی قطارهای مسافری پنج ستاره در سال 1394 مقرر شد تا نظام قیمت گذاری بلیت آنها بر اساس عرضه و تقاضای بازار مشخص گردد. در سال 1397 تبصره ای به دستورالعمل رتبه بندی قطارهای مسافری افزوده شد که بر مبنای آن اگر قطاری بتواند رتبه پنج ستاره بودن را داشته باشد سقف قیمتی که می تواند مشخص کند سه برابر قیمت بلیت قطارهای چهار ستاره است. این موضوع در سال 1400 نیز در نظام قیمت گذاری اعمال شد. در سال 1401 طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار قیمت بلیت قطارهای مسافری برای آن سال 25 درصد افزایش یافت، اما به گفته فعالان مالی در این حوزه، نه تنها نظام مبتنی بر عرضه و تقاضا تا سقف سه برابری قطارهای چهار ستاره رعایت نشد، بلکه مصوبه ستاد تنظیم بازار نیز برای قطارهای پنج ستاره نادیده گرفته شد و مالکان این قطارها نتوانستند افزایش 25 درصدی قیمت را داشته باشند.

در سال 1402 شاهد افزایش 29 درصدی قیمت بلیت قطارهای مسافری بودیم، اما باز هم قطارهای پنج ستاره از این موضوع مستثنی شدند و در ادامه با پیگیری های اجرا شده با 10 درصد افزایش موافقت شد. مالکان این قطارها در این سال ها پیگیر روند آزادسازی قیمت این قطارها یا لااقل اجازه افزایش قیمت مشابه سایر قطارها بودند؛ موضوعی که در صدو نوزدهمین نشست شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی به نتیجه رسیده و آنها در سال 1403 گرچه همچنان از قیمت گذاری آزاد مدنظرشان فاصله دارند، اما می توانند دو افزایش قیمت سال های 1401 و 1402 را اعمال نموده و تورم سال 1403 را نیز به آن بیفزایند. با این حال پرسش این است که آیا این جهش قیمتی تاثیری در بازار آن ها نخواهد داشت یا گردشگران را از انتخاب این گزینه برای سفر به واسطه بالا رفتن یکباره قیمت محروم نمی نماید؟

نوروز افزایش قیمت نداریم

رضا رستمی ،رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران در این باره به دنیای اقتصاد می گوید: در نشست اخیر شورای گفت وگو که با حضور نمایندگان دولت و مجلس برگزار گردید آنها بر حق مالکان قطارهای پنج ستاره برای قیمت گذاری صحه گذاشتند. با این حال به واسطه نزدیک بودن به تعطیلات سال نو و نوسانات قیمتی توافق حاصل شد که تا انتها سال، این قطارها افزایش قیمت را اعمال ننمایند.او می افزاید: با توجه به افزایش 25 درصدی در سال 1401 و 29 درصدی در سال 1402، ما یک افزایش بالای 54 درصدی اولیه در نرخ قطارهای پنج ستاره خواهیم داشت که به آنها تورم سال 1403 هم اضافه می گردد.

در واقع متولی دولتی در راه و شهرسازی و نماینده مجلس قبول کردند در بحث حمایت از سرمایه گذاری در قطارهای پنج ستاره و رونق این بخش با حضور سرمایه گذاری تازه و به تبع آن صنعت توریسم این اقدام صورت گیرد. او در این باره که چرا بلیت قطار به رویایی دور از دسترس برای ایرانی ها بدل شده و بسیاری بلیت ها را از بازار سیاه و از سایر مجاری غیررسمی خریداری می نمایند، گفت: باید در این زمینه دستگاه های نظارتی حضور جدی تری داشته باشند. از نظر ایمنی و جاذبه های گردشگری، این شیوه حمل و نقل برای گردشگران ایرانی جذابیت زیادی دارد و اگر بازار سیاه ایجاد نگردد مردم می توانند از این گزینه برای سفرهایشان استفاده نمایند.

مخاطبان قطار پنج ستاره، قشر مرفه هستند

سبحان نظری، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی شرکت های ریلی نیز در گفت وگو با دنیای اقتصاد با اشاره به اینکه بیش از 54 درصد افزایش اولیه در بلیت قطارهای پنج ستاره که در سال های 1401 و 1402 اعمال نشده به اختلاف مالکان و متولی حمل و نقل ریلی برمی گشت، می گوید: در حالی این قطارها از این موضوع محروم شدند که قطارهای با ستاره های پایین تر توانستند عدد 25 درصد و 29 درصد افزایش قیمت را در این دو سال اعمال نمایند. آیا این افزایش قیمت بالا تاثیری در کاهش تمایل به استفاده از این قطارها و محروم شدن بعضی مسافران از این گزینه ندارد؟ پاسخ نظری به این پرسش منفی است. او شرح می دهد: مخاطبان این قطارها قشر مرفه جامعه هستند که یا به خاطر ترس از پرواز یا پیدا نکردن بلیت هواپیما نتوانسته اند از این گزینه استفاده نمایند.

او می افزاید: سهم قطارهای پنج ستاره از کل قطارها تنها 5 درصد است. اگر این رقم را با عدد1.5درصد کل سهم حمل و نقل ریلی نسبت به سایر اقسام حمل و نقل مقایسه کنیم می بینیم که این عدد آن قدر کوچک است که افزایش آن تاثیری در کلیت توریسم ایران ندارد. رئیس هیات مدیره انجمن صنفی شرکت های ریلی ادامه می دهد: در 20 سال اخیر کل سفرهای برون شهری که با انواع نقلیه خصوصی و عمومی نظیر هواپیما، قطار، اتوبوس، سواری کرایه ای و سواری شخصی اجرا شده یک و نیم تا دو میلیارد سفر بوده است و از این اندازه بین 20 میلیون در دو دهه اخیر با استفاده از قطار سفر رفته اند. حال اگر 5 درصد از این 20 میلیون سهم قطارهای پنج ستاره باشد آنگاه می بینیم که آن ها اثر محسوسی در کاهش سفر ندارند.

به گفته نظری، اصلاح نرخی که معوق شده بود به مستنداتی برمی گشت که متولی حمل و نقل ریلی از مالکان قطارها درخواست نموده بود و در جلسه اخیر شورای گفت وگو این مستندات مورد آنالیز سایر شرکت نمایندگان نیز نهاده شد. او بعلاوه درباره پشتوانه قانونی آزاد بودن قیمت این قطارها می گوید: قطارهای پنج ستاره از هفت سال پیش مشغول فعالیت هستند. در ابتدا قرار بود برای آنها قیمت گذاری دستوری صورت نگیرد. همین وعده باعث سرمایه گذاری هنگفت در این بخش و خرید واگن های استاندارد شد. با این حال در چند سال اخیر، دولت خلف وعده نموده و آنها را از افزایش قیمت حتی بر اساس تورم هم محروم کرد.

او اضافه می نماید: سرمایه گذاری در حمل و نقل ریلی یک سرمایه گذاری چند ده ساله یعنی 40 تا 50 ساله است و کسی که وارد این حوزه می گردد می خواهد برای دهه ها کار انجام دهد. با این حال با خلف وعده دولت به تدریج شاهد خروج قطارها از این بخش به واسطه به صرفه نبودن خواهیم بود.

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی شرکت های ریلی ادامه می دهد: در سال 1394، دستورالعمل تعریف شده استانداردهای سختگیرانه ای برای این قطارها به لحاظ فنی و رفاهی اعمال کرد و این قطارها با همین استانداردها وارد خط شدند. با این حال نگه داشتن این استانداردها با قیمت های دستوری فعلی امکان پذیر نیست. در این شرایط اگر بخشی از قطار خراب گردد و نیازمند تعمیر باشد مالک ترجیح می دهد به جای تعمیرات پرهزینه قطار را از ریل خارج کند که در نهایت همین موضوع به کاهش ظرفیت های حمل و نقل ریلی می انجامد.